Inleiding
De Omgevingsvisie geeft richting aan de ontwikkeling van Nijmegen
Onze ambities zijn onder andere om een aantrekkelijke stad te zijn en te blijven om te wonen, met goede werklocaties, openbare ruimtes en voorzieningen. En dat we een stad zijn met een gevarieerd woningaanbod dat aansluit bij de vraag van alle nieuwe en bestaande bewoners. Deze ambities en de bijbehorende doelen zijn verwerkt in de vastgestelde Omgevingsvisie .
In de Omgevingsvisie staan uitgangspunten voor het gebruik van de ruimte in Nijmegen. Het geeft daarmee de komende jaren richting aan de ontwikkeling van onze stad. Waar kunnen bijvoorbeeld de benodigde 10.000 extra woningen komen? En hoe bieden we ruimte aan de groei van de werkgelegenheid met 10.000 banen tot aan 2030.
Duidelijk is dat de stad blijft groeien
Duidelijk is dat de stad blijft groeien. Om dit te realiseren hebben we de plancapaciteit voor woningbouw vergroot naar 130% en passen daarbij het programma aan op de prioritaire doelgroepen. Dit betekent meer appartementen, meer sociale en middeldure huur, meer middeldure koop en meer woonruimte voor studenten. De vraag naar goedkope grondgebonden koopwoningen vullen we in doorstroming en transformatie in de bestaande stad.
We focussen ons de komende jaren op groei binnen de bestaande stad
De komende jaren worden de meeste woningen in de Waalsprong en in het Waalfront gebouwd (conform de vastgestelde planexploitaties). Vanuit het perspectief van de Omgevingsvisie verleggen we de focus naar de bestaande stad. Belangrijke gebieden om de woningbouwopgave en de gewenste versnelling in te vullen zijn: de binnenstad en stationsgebied, de Kanaalzone zuid (o.a. Winkelsteeg) en rondom OV-knooppunten. In november 2021 zijn voor stationsomgeving en Winkelsteeg nieuwe grondexploitaties door de gemeenteraad vastgesteld.
De binnenstad/stationsgebied en de Kanaalzone zuid zijn ook opgenomen in de Woondeal Arnhem-Nijmegen (Woondeal ) en in de Nationale Omgevingsvisie (NOVI ).
Terugblik: ook in 2022 was er een grotere vraag dan aanbod
Net zoals in 2021 werd de ontwikkeling in 2022 gekenmerkt door een grotere vraag dan aanbod. Dat betekent dat er meer woningen nodig zijn. Het aantal transacties blijft, scherper nog dan vorig jaar dalen in alle categorieën koopwoningen en de gemiddelde koopsom blijft verder doorstijgen. Hieronder leest u de terugblik op 2022, onderverdeeld in verschillende thema's.
Woningbouw
De prognose voor uitgifte van kavels in 2022 was circa 1550 kavels, waarbij het grootste aandeel in de Waalsprong lag. Uiteindelijk is in 2022 grond voor circa 229 kavels uitgegeven, allen in de Waalsprong. In Waalfront is dit jaar gebouwd aan Dijkkwartier Oost. In 2023 zal daar een deel van de grond voor de bouw van Waalkwartier worden uitgegeven. Het bestemmingsplan Waalkwartier is namelijk inmiddels onherroepelijk en de planontwikkeling vergevorderd.
In de bestaande stad zijn geen uitgiftes geweest. De vorig jaar geprognosticeerde uitgiftes hebben vertraging opgelopen en zullen in 2023/2024 gerealiseerd worden. Het gaat dan bijvoorbeeld over de woningen aan de Hezelpoort, Vossenlaan, Vlierenstraat/Elzenstraat en de Molukkenstraat. Deze vertraging is veroorzaakt door de extra tijd die nodig is geweest voor participatie dan wel de afstemming met betrokken partijen.
Bedrijventerreinen
In het Regionale Programma Werklocaties (RPW) Arnhem-Nijmegen 2021-2024 is geconstateerd dat er in de periode tot 2030 behoefte is aan 120 ha extra ruimte op bedrijventerreinen. In het voorjaar 2021 hebben wij in het kader van de RPW een plan ingediend voor de ontwikkeling van bedrijventerreinen voor de locatie de Grift. Dit heeft er toe geleid dat Nijmegen mag uitbreiden met 8,4 ha regionale bedrijvigheid en maximaal 15 ha XXL logistiek op de Grift.
De uitgifte van bedrijfsterreinen is in 2022 met 3,7 ha iets onder de prognose verlopen.
Detailhandel
Voor wat betreft de detailhandel zijn er in 2021 belangrijke stappen gezet. Zo is eind 2021 gestart met de bouw van het nieuwe winkelcentrum in Hof van Holland. Dit centrum vormt het toekomstige functionele én sociaal hart van de Waalsprong om te gaan winkelen, gebruik te maken van voorzieningen, te wonen en werken. De bouw van het winkelcentrum is ver gevorderd, naar verwachting zullen de eerste winkels in 2023 open gaan.
Het bestemmingsplan voor de grote bouwmarkt in Ressen is in de zomer van 2021 onherroepelijk geworden, de grond is overgedragen. De werkzaamheden voor de bouw van de bouwmarkt zijn gestart.
Ook in Dukenburg zijn mijlpalen bereikt, zoals de opening vorig jaar van het vernieuwde winkelcentrum Meijhorst, aansluitend zijn de gevels van de dagwinkels opgeknapt. Voor winkelcentrum Weezenhof is in september een ontwerp bestemmingsplan ter inzage is gelegd.
In juni 2021 is een ambitieuze actie agenda Binnenstad mét en vóór de stad vastgesteld. We hebben onszelf ten doel gesteld in 2021 en 2022 deze zesenveertig acties uit te voeren om onze stad ondernemend, groen, logisch, levendig en schoon te houden. In december 2021 zijn 14 acties reeds uitgevoerd, 23 projecten lopen en worden uitgevoerd in 2022, 6 projecten staan in de planning en van 3 projecten hebben we samen met de initiatiefnemers besloten dat deze niet meer passend of urgent zijn.
De toekomst van de voorzieningenstructuur in de binnenstad en kernen, hangt voor een belangrijk deel af van macro-economische ontwikkelingen. Er kan gesteld worden dat in de binnenstad vooral sprake is van frictieleegstand. Leegstaande panden worden weer vrij snel gevuld. Er is nauwelijks structurele of langdurige leegstand. De Molenpoortpassage is hierop een (negatieve) uitzondering. De leegstand concentreert zich verder niet op bepaalde locaties, deze is verspreid.
Vooruitblik
Woningbouw
Het doel is om tot 2030 minimaal 10.000 woningen toe te voegen, zie hiervoor de recent vastgestelde Uitvoeringsagenda Wonen 2020 - 2025 “Mix op maat” (UItvoeringsagenda Wonen 2020- 2025 ). Om dit te realiseren hebben we de plancapaciteit naar 130% vergroot en passen daarbij het programma aan op de prioritaire doelgroepen. Dit betekent meer appartementen, meer sociale en middeldure huur, meer middeldure koop en meer woonruimte voor studenten. De vraag naar goedkope grondgebonden koopwoningen vullen we in doorstroming en transformatie in de bestaande stad. De met de Nijmeegse corporaties getekende Samenwerkingsagenda Wonen geeft mede invulling aan deze opgave.
Voor de Waalsprong is de verwachting dat de uitgifte in 2023 op ongeveer 500 kavels uitkomt. Met uitgifte van kavels in het Waalfront en de bestaande stad gaan we nu uit van circa 950 kavels. De 500 tijdelijke woningen in Winkelsteeg die in 2023 opgeleverd worden zitten niet in deze prognose. Vanaf 2024 is de verwachting dat de eerste kavels in het Stationsgebied en de Winkelsteeg uitgegeven kunnen worden. Dit is de inzet, maar veel is afhankelijk van de procedures die nog doorlopen moeten worden en de eerder genoemde marktomstandigheden. De kaveluitgifte in de Waalsprong zal dan dalen naar 400-500 per jaar.
Bedrijventerrein
Doordat in 2021 8,3 ha aan bedrijventerreinen is uitgegeven en in 2022 3,7 ha is de prognose uitgifte bedrijventerreinen voor 2023 naar beneden bijgesteld. Mogelijk dat alleen in Mercuriuspark nog een beperkte verkoop zal plaatsvinden in 2023. Omdat de bestemmingsplannen Winkelsteeg en de Grift begin 2023 in procedure gaan is de verwachting dat vanaf 2024 de uitgifte bedrijventerrein weer rond het gemiddelde van 4,3 ha per jaar uit zal komen. Het handhaven van het gemiddelde van 4,3 ha per jaar achten wij nog steeds een reëel uitgangspunt.
Financieel
De financiële effecten van de herzieningen zijn een onttrekking aan de saldireserve van € 31,1 miljoen en een sterk stijgend risicoprofiel van € 198,2 miljoen. De belangrijkste mutaties zijn veroorzaakt door de herziening van de planexploitaties Waalsprong, Winkelsteeg Kanaalzone en Stationsgebied.